Gdy przez kilka lat z rzędu nasze drzewa i krzewy słabo owocują choć osiągnęły wiek pełnego owocowania, zaczynamy poszukiwać przyczyn tego stanu. Może ich być wiele – nie zawsze łatwych do określenia i usunięcia.
Najpierw trzeba sprawdzić, czy słabe owocowania dotyczy wszystkich roślin sadowniczych na naszej działce, czy tylko niektórych z nich. Przypuśćmy, że na naszej działce źle owocują wszystkie drzewa i krzewy. Zwróćmy uwagę czy słabemu owocowaniu towarzyszy także słaby wzrost, czy przyrosty pędów na długości są niewielkie, czy też przeciwnie: wzrost pędów wegetatywnych jest dobry, drzewa i krzewy powiększają swoje wymiary, a tylko owocowanie jest słabe. Słaby wzrost wszystkich drzew i krzewów świadczy zwykle, że warunki glebowe na naszej działce im nie odpowiadają.
Ogród lub jego część, w której jest położona nasza działka może być posadowiony na terenie, gdzie pod cienką warstwą orną jest gruby podkład łatwo przepuszczalnego piasku, bez domieszek iłu czy gliny. Poziom wody może być okresowo zbyt wysoki.Jeśli natomiast wzrost wegetacyjny jest dobry, coroczne przyrosty pędów są duże a tylko owocowanie słabe, świadczyć to będzie iż warunki glebowe są dobre, nawożenie – przynajmniej jeśli chodzi o azot – wystarczające i trzeba poszukiwać innych przyczyn.
Najczęściej słabe owocowanie oraz wzrost drzew owocowych mogą być spowodowane poniżej podanymi przyczynami – jedną lub kilkoma:
- złym stanem drzew w wyniku uszkodzeń mrozowych, chorób kory i drewna
- niekorzystnymi warunkami glebowymi, nieodpowiednim poziomem wody gruntowej i odczynem pH
- wadliwym urządzeniem działki, niewłaściwą lokalizacją gatunków drzew, zbyt mała rozstawą, złym nasłonecznieniem krzewów uprawianych pod koronami drzew
- złym nawożeniem i nawadnianiem
- niewłaściwie wykonywanym cięciem lub zaniechaniem cięcia
- brakiem ochrony wrażliwych odmian przed chorobami i szkodnikami, czasami też i przed chwastami
- brakiem odpowiednich i blisko zlokalizowanych zapylaczy ( jeśli uprawiamy drzewa odmian samo bezpłodnych - obcopylnych ) oraz owadów zapylających w sąsiedztwie
- uprawianych odmian słabo plennych względnie późno wchodzących w okres owocowania
Drzewa i krzewy, u których w wyniku naszych lustracji stwierdziliśmy uszkodzenia chorobowe na pniach i pędach, nigdy nie będą dobrze plonowały, jeśli nie zaleczymy uszkodzeń, a nie zawsze jest to możliwe.
Często przyczyną słabego owocowania są choroby wirusowe, których objawy jest dość trudno rozpoznać i z których wyleczyć roślin się nie da. Choć okresowe wydaje się, iż zarażone drzewa zdrowieją, to zawsze będą gorzej plonowały i zarażały inne. Jedyne co można zrobić, to kupować materiał nasadzeniowy w renomowanych szkółkach i zwalczać szkodniki, głównie mszyce i miodówki będące dodatkowo przenośnikami chorób wirusowych.